Phân loại yến sào cụ thể nhất và yến đảo có thực sự tốt hơn yến nhà

Tổ yến là một loại thực phẩm, thậm chí được coi là dược phẩm quý giá. Có nhiều loại tổ yến trên thị trường hiện nay, nắm bắt chính xác sẽ giúp bạn có lựa chọn đúng đắn hơn. Dưới đây là một số cách phân loại tổ yến để giúp bạn hiểu rõ hơn và xác định giá trị của tổ yến :

Phân loại tổ yến theo nguồn gốc

Tổ yến hoang/trong động

Hai loài yến thường sống trong các hang động là loài yến Fuciphaga (Dân gian gọi là yến hàng) và yến Maxima (yến tổ đen). Nhưng chỉ có loại tổ yến của yến hàng là được biết dưới tên Wild/Cave Nest (Yến Hoang/Trong Ðộng) trên thị trường. Có thể vì do tính chất nguy hiểm của việc lấy tổ yến trong hang động nên loại tổ yến này thường có giá cao nhất so với các loại tổ yến khác trên thị trường.

Tổ yến trong động, với những điều kiện tự nhiên trong động, thường có hình dạng giống như một cái chén, thân dày và chân cứng. Hình dạng tổ giống như chén sẽ giúp bảo vệ trứng hoặc yến non không bị các loài vật khác ăn mất và thời tiết. Chân tổ yến cần cứng để có thể gắn chặt vào tường vì các hang động thường có độ ẩm cao. Tổ yến loại này được tìm thấy ở Việt Nam, Thái Lan, Malaysia và Indonesia.

  Tổ yến trong nhà

 Tổ Yến của loài yến Esculanta là loại tổ yến thường thấy ở các nhà nuôi yến. Nhiều người vẫn nghĩ rằng Yến Nhà là yến có thể nuôi được nhưng trong thực tế chúng ta chỉ có thể dựa vào kỹ thuật xây dựng và thiết kế để dẫn dụ chim yến vào nhà làm tổ chứ không thể cho chúng ăn như kiểu nuôi gà công nghiệp. Việc nuôi Yến đòi hỏi vốn đầu tư rất lớn, thời gian dụ yến lâu dài và đặc biệt là không thể cho

Yến ăn bằng thức ăn nhân tạo do bản chất chim Yến hoang đã và chỉ có thể bắt công trùng khi đang bay. Tùy theo màu sắc tổ yến,tổ yến trong nhà thường là trắng ngà, chất lượng tổ yến phụ thuộc theo khu vực có thức ăn nhiều cho chim tìm mồi ? tổ yến có chất lượng,tổ yến to và dày như tổ yến ở gò công động,thức ăn của chim yến là những con trùng bay như muỗi, rày,…v.v…, tổ yến có thể được thu hoạch từ 1-4 lần một năm.chim yến sinh sản quanh năm.

Phân loại tổ yến theo màu

Lý do tại sao tổ yến có màu khác nhau vẫn còn là một đề tài tranh luận. Theo dân gian Việt Nam người ta tin rằng những con chim yến già hoặc chim Yến trong mùa thức ăn thiếu phải dùng máu của mình hòa cùng nước bọt để xây tổ. Điều này lý giải cho màu sắc đỏ hoặc hồng cũng như độ nở kém của Yến huyết so với Bạch yến. Tuy nhiên nhiều giả thuyết về điều kiện nhiệt độ, độ ẩm hoặc thức ăn của Yến tạo ra Yến huyết vẫn đang được nghiên cứu.

Ngoài ra khi tổ Bạch yến được làm trên các vách đá có màu đỏ và thấm nước rỉ ra từ các khe đá cũng tạo ra màu đỏ của tổ Yến. Tuy nhiên loại Yến huyết do vách đá này có độ nở khi ngâm nước tương đương với Bạch yến (tức 7 – 9 lần)

  Huyết yến

 Ðây là loại tổ yến có màu đỏ tươi và là loại có giá cao nhất trong số các màu vì hiếm hoi và có nhu cầu tiêu thụ cao. Không phải cơ sở sản xuất nào cũng có loại tổ yến này. Và nếu có đi chăng nữa thì loại huyết yến cũng chỉ có thể thu hoạch 1-2 lần trong năm với tỉ lệ rất nhỏ mà thôi. Số lượng Huyết Yến và Hồng Yến chiếm chưa đầy 10% tổng sản lượng tổ yến trên thị trường thế giới. Người ta cho rằng màu đỏ của Yến Huyết là do trong quá trình làm tổ, chim yến không tiết đủ nước bọt nên đã dùng máu của chính nó để trộn lẫn với nước bọt xây tổ.

  Hồng yến

 Giống như Huyết Yến về giá cả và sự hiếm hoi, Hồng yến có màu cam nhưng màu sắc có thể thay đổi từ màu vỏ quýt đến màu vàng lòng đỏ trứng gà. Màu càng đậm thì giá càng cao. Bạch yến   Bạch Yến là loại tổ yến thông dụng nhất trên thị trường. Mỗi năm có thể thu hoạch 3-4 lần. Số lượng Bạch Yến (bao gồm cả ba loài yến kể trên) bán trên thị trường thế giới chiếm khoảng 90% tổng số lượng tổ yến trên thị trường..

Phân loại tổ yến theo quan niệm

Nghề khai thác Yến tại Việt Nam đã có hàng trăm năm tuổi và đóng góp không nhỏ vào nguồn thu của các địa phương được thiên nhiên ban tặng sản vật này. Những người thợ Yến và buôn bán Yến chuyên nghiệp thường phân biệt theo đẳng cấp như:

• Huyết (Đỏ, do vị trí chim yến làm tổ, tổ dần dần chuyển sang màu đỏ) – (Có tài liệu còn cho rằng tổ yến có màu đỏ là do chính máu của chim yến nhả ra khi làm tổ. Đây là loại tổ yến tốt nhất và có giá trị kinh tế cao nhất)

• Hồng (Màu hồng, do vị trí chim yến làm tổ, tổ dần dần chuyển sang màu hồng)

• Quan (To, khoảng 10g trở lên)

• Thiên (Ở trên cao, tổ trắng, từ 8 – 10g)

• Bài (Yến nhỏ hơn 6- 7g)

• Địa (Nằm dưới cùng của vách núi, đen, bẩn)

• Vụn (Tổ yến bị vỡ do khai thác hoặc vận chuyển)

Xác định chất lượng của tổ yến

Nhu cầu tiêu thụ tổ yến rất lớn dẫn đến tình trạng pha trộn và làm giả tổ yến ngày càng phổ biến. Những người làm giả tổ yến thường pha trộn thêm các tạp chất như da cá, nấm, tảo,… để tăng trọng lượng, hay sử dụng các loại thuốc nhuộm tự nhiên như karayagum, tảo đỏ hoặc nấm Tremella để nhuộm đỏ các loại tổ yến màu trắng nhằm làm giả loại tổ yến có giá rất cao là Yến Huyết.

Nhiều quy trình sản xuất tổ yến có bổ sung các chất bảo quản như axit boric, kali sulfite dioxide lưu huỳnh, sử dụng hydrogen peroxit để tẩy trắng yến. Đường, muối, và bột ngọt được thêm vào để tạo hương vị. Gluten, nấm trắng, thạch, da động vật và cao su tổng hợp thường được sử dụng để tạo hình dạng tổ yến . Do đó các thương hiệu yến có uy tín thường phải kiểm định chất lượng của tổ yến thô trước khi đem chế biến thành phẩm.

Một phương pháp đơn giản là đo quang phổ hồng ngoại chuyển đổi chuỗi Fourier (FTIR – Fourier Transform Infrared). Phổ IR xác định các liên kết cộng hóa trị hóa học, tạo ra một “dấu vân tay” phân tử của các hợp chất hóa học. Dấu vân tay này có thể được sử dụng để xác định và định lượng chất hóa học có trong một mẫu. Sự khác biệt trên phổ đồ IR giúp ta phân biệt tổ yến nguyên chất và tổ yến đã bị pha trộn. Ngoài ra còn một phương pháp khác là thủy phân protein trong tổ yến và xác định hàm lượng axit amin rồi đối chiếu với một mẫu tổ yến nguyên chất..

Yến đảo và yến nhà khác nhau ra sao?

Yến đảo sinh sống trong các hang động với điều kiện thiên nhiên phù hợp, mát, ẩm độ cao. Yến nhà được nuôi trong nhà chuyên dùng để nuôi yến; được lắp thiết bị dẫn dụ và thiết bị tạo môi trường nhiệt độ và độ ẩm gần giống như trong các hang động ở đảo. Tuy sống trong hai vị trí địa lý khác nhau, nhưng tập tính sống, tìm mồi và sinh sản của yến đảo và yến nhà khá giống nhau. Chúng đều kiếm ăn trong thiên nhiên, ăn các côn trùng bay trong không khí.

 Tổ của yến đảo và yến nhà đều được gắn chặt vào vách thẳng đứng, có hình nửa cái chén. Điểm khác biệt dễ thấy giữa 2 loại yến này là chân tổ yến đảo to và cứng hơn; để có thể bám chắc vào vách đá (có độ ẩm cao khó bám). Còn tổ yến nhà sẽ có chân nhỏ và mỏng hơn.

Yến đảo có tốt hơn yến nhà?

Do nguồn thức ăn như nhau nên thành phần dinh dưỡng trong nước dãi (làm ra tổ yến) của yến đảo và yến nhà không khác nhau, nhưng trong quá trình hình thành sẽ có sự khác biệt như sau: Tổ yến đảo: Thành phần có thêm các khoáng chất (sắt, kẽm canxi,…) trong vách đá ngấm vào tổ. Nhưng song song đó, điều kiện vệ sinh không đảm bảo ở các hang động có thể khiến yến đảo có thêm các nguyên tố có hại như (nitrate, nitrit oxit,…). Yến đảo cũng có nhiều màu sắc khác nhau: đỏ – huyết yến, hồng – hoàng yến, trắng ngà – quang yến vì môi trường giàu amoniac.

  Tổ yến nhà: Môi trường vệ sinh được kiểm soát tốt, không có địch hại, không khí sạch hơn và tổ yến ít bị biến đổi màu. Từ đó mang đến độ an toàn cho sức khỏe cao hơn. Theo một số phân tích tại Hongkong, nơi tiêu thụ 50% lượng tổ yến trên thế giới: Thành phần và giá trị dinh dưỡng của yến nhà tương tự yến đảo, nhưng chỉ số an toàn yến nhà cao hơn.

Tại sao giá yến đảo có giá cao hơn yến nhà?

  Có 2 lý do chính khiến giá của yến đảo cao hơn yến nhà: – Tổ yến đảo gắn trên các vách đá cheo leo. Để khai thác, các công nhân phải đu mình trên các khung giàn rất nguy hiểm. – Yến đảo sống trong điều kiện thiên nhiên thay đổi theo mùa. Tổ yến lại có thể bị địch hại tấn công nên số lượng rất ít so với nhu cầu. Trong khi đó, tổ yến nhà dễ khai thác. Ngoài ra, số lượng nhà yến hiện tại cũng rất nhiều, luôn sẵn sàng chờ đón yến vào ở; với điều kiện tốt nhất để chọn lựa làm nơi sinh sống và phát triển bầy đàn. Chính vì vậy, số lượng tổ yến nhà cũng nhiều hơn và có giá thấp hơn so với yến đảo